De technologie voor draadloze communicatie blijft in ontwikkeling. Momenteel wordt het 5G-netwerk voor mobiele telecommunicatie uitgerold en worden nieuwe frequenties geveild. ‘5G’ staat voor ‘vijfde generatie’ mobiele netwerksystemen. Verder is er ook een nieuwe versie van Wifi (Wifi-6 en -7). Net als 5G, gaat Wifi-6 en -7 gebruikmaken van deels hogere frequenties. Sommige mensen zijn bang dat de elektromagnetische velden van bijvoorbeeld 5G-antennes gezondheidseffecten kunnen veroorzaken. 

Draadloze communicatie en gezondheid

Mensen worden al jaren blootgesteld aan de elektromagnetische velden van mobiele communicatienetwerken. Denk bijvoorbeeld aan 2G (ook bekend als GSM). Later kwamen 3G, 4G, en nu dus 5G. Er is al veel onderzoek gedaan naar gezondheidseffecten van antennes en gebruikerstoestellen voor mobiele telefonie. Deze apparatuur werkt met radiofrequente elektromagnetische velden. De enige bewezen schadelijke gezondheidseffecten van deze velden zijn het gevolg van te veel opwarming in het lichaam of op de huid. Om deze acute effecten te voorkomen, gelden er blootstellingslimieten, ook voor 5G.

5G is efficiënter dan 2G, 3G, en 4G en neemt deels de taken van deze oudere systemen over. Bij gelijk gebruik, zou de blootstelling dus moeten dalen. Daartegenover is er een groeiende maatschappelijke behoefte aan datacommunicatie. Of met de introductie van 5G de sterkte van de velden en de blootstelling van mensen netto zal veranderen, is met de huidige kennis dus niet goed te beantwoorden. Wel moet de sterkte van de velden aan de blootstellingslimieten blijven voldoen.

Ook Wifi wordt verder ontwikkeld. De nieuwste versie is Wifi-6 en -7. Ook hier geldt dat met een lagere signaalsterkte (en dus blootstelling) dezelfde hoeveelheid informatie verzonden kan worden. Gegeven de groeiende behoefte aan datacommunicatie is het uiteindelijke effect op de blootstelling onduidelijk.

Hoewel sommige onderzoeken naar de huidige technologieën voor draadloze telecommunicatie aanwijzingen voor gezondheidseffecten leveren die niet door opwarming komen, geven alle wetenschappelijke onderzoeken samen geen bewijs dat blootstelling onder de limieten schadelijk is. Begin 2024 is als tussenresultaat van het COSMOS-onderzoek, een internationaal cohortonderzoek naar de mogelijke samenhang tussen gebruik van mobiele telefoons en effecten op de gezondheid, gepubliceerd dat er bij intensief gebruik van de mobiele telefoon geen groter risico op hersentumoren is gevonden. Binnen het Horizon Europe onderzoeksprogramma van de Europese Unie loopt nog aanvullend onderzoek naar mogelijke langetermijneffecten door de hogere frequenties ('millimetergolven') van 5G-systemen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) werkt aan een nieuwe beoordeling van de gezondheidseffecten van radiofrequente velden op basis van systematische reviews van de wetenschappelijke literatuur die al zijn gepubliceerd.

Overheidsbeleid en 5G-systemen

• Het ministerie van Economische Zaken zal in de wet blootstellinglimieten voor telecommunicatienetwerken opnemen.
• Tot deze wetswijziging is geïmplementeerd houden de mobiele providers zich nog steeds aan de blootstellingslimieten in het antenneconvenant.
• Fabrikanten van apparaten die elektromagnetische velden produceren en aanbieders van telecommunicatiediensten, moeten ervoor zorgen dat de gezondheid en veiligheid is gewaarborgd. Dat kan door aan te tonen dat de veldsterktes onder de blootstellingslimieten blijven.
• De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur controleert dat steekproefsgewijs, of op verzoek, door metingen te doen. De manier van meten van de blootstelling aan 5G vormt een nieuwe uitdaging, omdat nog niet duidelijk is hoe en in welke mate 5G-systemen zullen toegepast worden.